Os privilexios da vila de Padrón

Dende o século XII e ata o século XVIII á vila de Padrón concedéronselle diferentes foros que eximían aos seus habitantes das vellas cargas señoriais.

A monarquía concédeos en virtude da predicación do apóstolo Santiago e de que aquí chegou o seu corpo despois de morto.

Tódolos reis manifestarán a crenza de ser o Pedrón o lugar sobre o cal estivo o Apóstolo, cláusula que non pon en dúbida ningún dos privilexios, os cales gárdanse no Arquivo Histórico Municipal.

A primeira fonte documental é o foro municipal de 1164 no que o rei Fernando II concédelle privilexios á vila de Padrón, confirmando os privilexios que o sei pai Afonso IX, xa lle concedera á vila. Documento manuscrito, escrito en latín.

Algúns dos privilexios concedidos foron:

  1. Ir a fonsado, era a obrigación que todos tiñas de presentarse armados para a guerra, cando o Rei saíse á campaña. Ordinariamente esta obrigación duraba tres días.
  2. Fosadero, pola contra, era o tributo que pagaban os que non podían asistir persoalmente á campaña.
  3. Gayosa, era un imposto que tiña que pagar todo vasalo a o seu señor, con motivo de certos acontecementos alegres e felices, como un nacemento ou unha voda.
  4. Luctuosa ou loytosa, vixente so en algunhas provincias, era exixible por señores e prelados cando morrían os seus súbditos, e consistía nunha xoia do defunto, a que sinalara este no testamento, ou a que escollera o señor ou o prelado.
  5. Portazgo, era o prezo que se pagaba por pasar por un sitio determinado dun camiño e peaxe, o que se pagaba por circular.
  6. Pedidalla, referíase a un tributo que se pedía para a guerra.

De seguido, mostramos as ficha técnicas dalgúns destes privilexios que foron dixitalizados e atópanse no Arquivo Histórico do Concello de Padrón:

Copia en castelán do Privilexio de Fernando II. Copia en castelán do Privilexio que a SM o Rei Fernando concedeu á vila de Padrón.
Data: 10 de marzo de 1498
Orixinal: Privilexio de Fernando II Privilexio de Fernando II Pergameo. Letra: gótica libraria no privilexio e gótica cursiva castelán cortesana no traslado do mesmo.
Medidas: 580 x 420 mm.
Estado: Bo
Transcrip.: Lorenço Fernández, notario público da Vil de Padrón e da terra de Cordeiro e do Couto.

Carta de Privilexio de D. Fernando e Dª Isabel. Rei e Raiña de Castela, de León de Toledo, de Çeçilia (sic), de Portugal, de Gali¸ia, de Sevilla, de Córova, de Murçia, de Jahén, do Algarbe, de Algeçira e de Gibraltar, prinçipes de Aragón e señores de Viscaya e de Molina pola que confirma tódolos privilexios concedidos á vila de Padrón polos monarcas que lles antecederon.
Data: 1476, maio, 11, Madrigal
Orixinal: Privilexio dos Reis Católicos Privilexio dos Reis Católicos Pergameo. Letra cortesana
Medidas: 305 x 210mm.
Estado: Bo
Transcrip.: Fernán Álvarez, escribano maior dos Reis

Carta de Privilexio de Dª Xoana de Castela, León, Granada, Galicia e Sevilla pola que confirma tódolos privilexios concedidos á vila de Padrón polos monarcas que lle antecederon.
Data: 1510, maio, 28, Madrid
Orixinal: Carta de Privilexio de Dª Xoana de Castela Carta de Privilexio de Dª Xoana de Castela Pergameo 21 folios. Letra gótica redonda
Medidas: 330 x 222 mm.
Estado: Deteriorado na portada e contraportada por mor da humidade
Transcrip.: Non se especifica

Carta de Privilexio de Felipe V mediante a que se confirman tódolos privilexios concedidos á vila de Padrón polos monarcas que lle antecederon.
Data: 1701, maio, 24, Buen Retiro
1708, agosto, 31, Madrid
Orixinal: Carta de Privilexio de Felipe V Carta de Privilexio de Felipe V Pergameo 60 folios. Letra humanística
Medidas: 315 x 220 mm.
Estado: Bo
Transcrip.: Francisco Nicolás de Castro. Juan Arias Maldonado e Juan Antonio, Diego de Raxoy y Juan Antonio Vallejo Hierro

Carta de Privilexio de Carlos II na que se confirman tódolos privilexios concedidos á vila de Padrón polos monarcas que lle antecederon.
Data: 1666, abril, 5, Madrid
1678, xullo, 19, Madrid
Orixinal: Carta de Privilexio de Carlos II Carta de Privilexio de Carlos II Pergameo 60 folios. Imitación de letra gótica pola importancia do documento e por que seguramente queríase imitala letra na que estaba escrita o documento orixinal
Medidas: 315 x 220 mm.
Estado: Bo
Transcrip.: Bartolomé de Legasa, Mateo LLorente e Cristobal de Torres de Medrano.

Carta de Privilexio de Felipe IV na que se confirman tódolos privilexios concedidos á vila de Padrón polos monarcas que lle antecederon.
Data: 1622. outubro, 12, San Lorenzo.
1623, maio, 16, Madrid
Orixinal: Carta de Privilexio de Felipe IV Carta de Privilexio de Felipe IV Pergameo 60 folios. Letra humanística
Medidas: 315 x 220 mm.
Estado: Bo
Transcrip.: Pedro de Contreras.

Bibliografía

  • "Cartas de privilexio e franqueza da monarquía á vila de Padrón" 2003 de Eloy Rodríguez Carbia e Xosé Carlos Beiró Piñeiro.
  • "O rueiro histórico de Padrón" 2002 de Eloy Rodríguez Carbia.
  • Artigo do libro de Pascua 1978 "Privilegios de que gozaban los antiguos padroneses"